Orjinal Araştırma Makalesi | Open Access
Anadolu Türk Eğitim Dergisi 2024, Vol. 6(2) 241-261
Okul Müdürlerinin Yönetsel Davranışlarının Ücretli ve Kadrolu Öğretmenlerin Görüşlerine Göre İncelenmesi
pp. 241 - 261
Publish Date: Haziran 30, 2024 | Number of Views: 38/89 | Number of Download: 58/103
Abstract
Araştırmanın temel amacı, okul müdürlerinin yönetsel davranışlarının ücretli ve kadrolu öğretmenler üzerindeki etkilerini ortaya çıkarmaktır. Nitel araştırma yöntemleri kullanılarak araştırma gerçekleştirilmiştir. Araştırmada model olarak durum çalışması işe koşulmuştur. Araştırmanın çalışma grubunu 2023-2024 eğitim ve öğretim yılında Kocaeli ili Körfez ilçesinde altı farklı branşta görev yapan ve amaçlı örnekleme tekniklerinden maksimum çeşitlilik ile belirlenen 10 ücretli öğretmen ve 10 kadrolu öğretmen oluşturmakta olup, katılım gönüllülük esasına dayanmaktadır. Veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Yüzyüze görüşmeler aracılığıyla, kadrolu ve ücretli öğretmenlerin okul müdürlerinin yönetsel davranışlarına ilişkin bakış açıları ve deneyimleri toplanmış ve ses kaydına alınmıştır. Sonrasında yazıya dökülen veriler betimsel analizine tabii tutulmuştur. Veri analizi sürecinde, ortak temalar ve farklılıklar belirlenmiştir. Bu sayede, okul müdürlerinin yönetsel davranışlarının kadrolu ve ücretli öğretmenler üzerindeki etkilerinin daha iyi anlaşılması ve değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre; kadrolu ve ücretli öğretmenler arasında işbirliği ve denge oluşturmanın gereği ortaya çıkarılmıştır. Okul müdürünün yönetsel davranışlar sergilerken ücretli öğretmenlere de sorumluluklar vermesinin ve onları motive etmesinin başarıyı arttıracağı belirtilmiştir. Müdürlerin yönetim tarzlarının öğretmenlerin iş performanslarını farklı şekillerde etkilediği görülmüştür. Katılımcılar, yöneticilerin davranışlarının motivasyonları üzerindeki etkileri konusunda çeşitli görüşler belirtmişlerdir. Müdürlerin yönetsel davranışlarının öğretmenlerin liderlik gelişimini olumlu etkilerken, mesleki gelişimlerini olumlu veya olumsuz etkilediği görülmüştür. Sonuçlar temelinde; okul müdürleri öğretmenler arasındaki istihdam farklılıklarına yönelik adil ve eşit yönetsel davranışlar sergilemeleri, ihtiyaçları anlayarak, çalışma ortamını iyileştirmeleri, öğretmenlere mesleki alanda fırsatlar sunarak ve çeşitli stratejilerle öğretmenlere rehberlik edebilecekleri önerilerinde bulunulmuştur.
Keywords: Ücretli öğretmen, Kadrolu öğretmen, Yönetsel davranış, Okul müdürü, Yönetsel davranış
APA 7th edition
Efe, F. (2024). Okul Müdürlerinin Yönetsel Davranışlarının Ücretli ve Kadrolu Öğretmenlerin Görüşlerine Göre İncelenmesi. Anadolu Türk Eğitim Dergisi, 6(2), 241-261.
Harvard
Efe, F. (2024). Okul Müdürlerinin Yönetsel Davranışlarının Ücretli ve Kadrolu Öğretmenlerin Görüşlerine Göre İncelenmesi. Anadolu Türk Eğitim Dergisi, 6(2), pp. 241-261.
Chicago 16th edition
Efe, Filiz (2024). "Okul Müdürlerinin Yönetsel Davranışlarının Ücretli ve Kadrolu Öğretmenlerin Görüşlerine Göre İncelenmesi". Anadolu Türk Eğitim Dergisi 6 (2):241-261.
- Akdemir, A. S. (2013). Türkiye'de öğretmen yetiştirme programlarının tarihçesi ve sorunları. Electronic Turkish Studies, 8(12). [Google Scholar]
- Albayrak, A. (2018). Türkiye’de öğretmen açığının giderilmesinde başvurulan alternatif uygulamaların incelenmesi (1961-1996) (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dumlupınar Üniversitesi, Kütahya, Türkiye. [Google Scholar]
- Anderson, D. L. (2016). Örgüt geliştirme (3. Baskıdan tercüme, Çev. Ed.: Olca Sürgevil Dalkılıç). Ankara: Nobel Yayıncılık. [Google Scholar]
- Aydın, M. (2018). Eğitim yönetimi: Kavramlar, kuramlar, süreçler ve ilişkiler. Ankara: Gazi Kitabevi. [Google Scholar]
- Aytürk, N. (2010). Örgütsel ve yönetsel davranış. Ankara: Detay Yayıncılık. [Google Scholar]
- Bakioğlu, A. (1994). Okul yöneticisinin kariyer basamakları: İngiliz eğitim sisteminde yöneticilerin etkinlikleri üzerindeki faktörler. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 6, 17-28. [Google Scholar]
- Balcı, A., & Kırılmaz, H. (2005). Performansa dayalı ücretlendirme sistemleri ve kamu sektöründe uygulanabilirliği: Sağlık Bakanlığı’nda döner sermaye gelirlerinden performansa dayalı ek ödeme sistemi. A. Nohutçu ve A. Balcı (Ed.), Bilgi çağında Türk kamu yönetiminin yeniden yapılandırılması (s. 1-27). Sakarya: Beta Yayınları. [Google Scholar]
- Bampton, R., Cowton, C., & Downs, Y. (2013). The e-interview in qualitative research. In Advancing research methods with new technologies (pp. 329-343). IGI Global. [Google Scholar]
- Başaran, İ. E. (1992). Yönetimde insan ilişkileri yönetsel davranış. Ankara: Kadıoğlu Matbaası. [Google Scholar]
- Başkale, H. (2016). Nitel araştırmalarda geçerlik, güvenirlik ve örneklem büyüklüğünün belirlenmesi. DEUHFED, 9(1), 23-28. [Google Scholar]
- Bayram, G. (2009). Öğretmenlerin istihdam biçimi farklılıkları ve yarattığı sorunlar: Ankara'da çalışan sözleşmeli ve ücretli öğretmenlerin görüşlerine dayalı bir araştırma (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara, Türkiye. [Google Scholar]
- Buğra, A. (2013). Sınıftan sınıfa fabrika dışında çalışma manzaraları. İstanbul: İletişim Yayınları. [Google Scholar]
- Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2019). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri (26. baskı). Ankara: Pegem Akademi. [Google Scholar]
- Cemaloğlu, N. (2005). Türkiye’de okul yöneticisi yetiştirme ve istihdamı: Varolan durum, gelecekteki olası gelişmeler ve sorunlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 25(2), 249-274. [Google Scholar]
- Creswell, J. W. (2007). Qualitative inquiry & research design: Choosing among five approaches (2. baskı). USA: SAGE Publications. [Google Scholar]
- Çınkır, Ş., & Kurum, G. (2017). Atanmak ya da atanamamak: Ücretli öğretmenlerin yaşadıkları sorunlar. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi. [Google Scholar]
- Çolak Ölmez, Z. (2009). Sözleşmeli öğretmenlik uygulamasının öğretmenler üzerindeki etkilerinin değerlendirilmesi (Trabzon ili örneği) (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun. [Google Scholar]
- Durmaz, S. O. (2014). Türkiye’de öğretmen olmak: Emek süreci ve yeniden proleterleşme. Ankara: NotaBene Yayınları. [Google Scholar]
- Gökyer, N. (2011). 5th International Computer & Instructional Technologies Symposium, 22-24 September 2011, Fırat University. [Google Scholar]
- Hoy, W. K., & Miskel, C. K. (2020). Eğitim yönetimi, teori, araştırma ve uygulama (Yedinci baskıdan çeviri, Çev. Ed. Selahattin Turan). Ankara: Nobel Yayınları. [Google Scholar]
- Karadeniz, Y., & Demir, S. B. (2010). Sözleşmeli öğretmenlik uygulamasının değerlendirilmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(2), 55-77. [Google Scholar]
- Karakütük, K. (2012). Eğitim planlaması. Ankara: Elhan Kitap Yayın Dağıtım. [Google Scholar]
- Kaptan, S. (1998). Bilimsel araştırma ve istatistik teknikleri (11. baskı). Bilim Kitap Kırtasiye Limited Şirketi. [Google Scholar]
- Kavaklı, F., & Gül, İ. (2021). Öğretmenlerin istihdam şekillerine göre iş doyum düzeyleri ile iş performansları arasındaki ilişki. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40(1), 191-205. [Google Scholar]
- Kurtbeyoğlu, D. (1999). Okulda yönetim (kuram- uygulama- inceleme). Ankara: Kariyer Yayıncılık. [Google Scholar]
- MEB (Milli Eğitim Bakanlığı). (2017). Öğretmenlik mesleği genel yeterlikleri. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı. [Google Scholar]
- Metin, O., & Şükriye, Ü. N. A. L. (2022). İçerik analizi tekniği: İletişim bilimlerinde ve sosyolojide doktora tezlerinde kullanımı. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(Özel Sayı 2), 273-294. [Google Scholar]
- Memduhoğlu, H. B. (2010). Yönetim düşüncesinin evrimi ve yönetişim. Memduhoğlu, H. B. Ve Yılmaz, K. (Ed.), Yönetimde yeni yaklaşımlar (s. 1-27). Ankara: Pegem Yayıncılık. [Google Scholar]
- Orhan, S. (2010). Ücretli öğretmenlerin statüsü, 4/C midir? https://www.memurlar.net/haber/163455/ucretli-ogretmenlerin-statusu-4-cmidir.html [Google Scholar]
- Özdemir, M., & Bozkurt, S. (2015). Eğitim ve okul yöneticilerinin yeni-kamu işletmeciliği anlayışına ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 42, 317-334. [Google Scholar]
- Özkal Sayan, İ., & Berk, P. (2020). Türkiye’de Milli Eğitim Bakanlığında öğretmen istihdamı. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 780-793. [Google Scholar]
- Öztaş, S. (2010). Kadrolu, sözleşmeli ve ücretli statüye göre öğretmenlerin mesleki aidiyet duygusunun değerlendirilmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. [Google Scholar]
- Polat, S. (2013). Ücretli öğretmenlik istihdamının yarattığı üzerine nitel bir araştırma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 67-88. [Google Scholar]
- Resmi Gazete. (1965). Devlet memurları kanunu (sayı:12056). [Google Scholar]
- Soydan, T. (2015). Osmanlı son döneminden günümüze Türkiye'de öğretmen istihdamı ve sorunlarına bakış. Prof. Dr. Mahmut Âdem’e armağan (Ed. Kasım Karakütük) (ss. 581-597). Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları. [Google Scholar]
- Tuğsal, T. (2019). Çalışanların iç girişimcilik eğilimlerinin örgütsel bağlılıklarına etkisinde demokratik- katılımcı yönetim tarzının aracılık etkisi: İstanbul’da bankacılık sektörü örneği. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(3), 79-87. https://doi.org/10.18506/anemon.453747 [Google Scholar] [Crossref]
- Turan, M. ve Bozkurt, E. (2010). Ücretli Öğretmenlik Sistemine İlişkin Öğretmen Görüşleri. E-Journal of New World Sciences Academy, 5(4),1543-1557. [Google Scholar]
- Tutar, H. (2023). Nitel Araştırma Deseni Belirleme Ölçütleri ve Gerekçelendirilmesi. Kastamonu Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25(1), 334-355. https://doi.org/10.21180/iibfdkastamonu.1190123 [Google Scholar] [Crossref]
- Üstüner, M. (2016). Algılanan Müdür Yönetim Tarzı Ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 22(3), 429-45.7 doi: 10.14527/kuey.2016.017 [Google Scholar] [Crossref]
- Xirasagar, S. (2008), Transformational, transactional and laissez‐faire leadership among physician executives, Journal of Health Organization and Management, 22(6). (s. 599-613). https://doi.org/10.1108/14777260810916579 [Google Scholar] [Crossref]
- Yıldırım A. ve Ekinci Ö.. (2018). Eğitim Sosyal Temelleri, Eğitim Bilimine Giriş, Ed. Mustafa Yavuz, 1.B., Ankara: Anı Yayıncılık, ss.155-180. [Google Scholar]
- Yılmaz, M. (2018). Ücretli Öğretmenlerin Karşılaştıkları Sorunlar. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 12(25), 102-116. DOİ: 10.29329/mjer.2018.153.6 [Google Scholar]
- Yüksel, M. (2014). Bilgi Çağında Değişen Eğitim Paradigmaları Çerçevesinde Öğretmen İstihdamı: Türkiye Örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta, Türkiye. [Google Scholar]
