Orjinal Araştırma Makalesi | Anadolu Türk Eğitim Dergisi 2024, Cil. 6(3) 412-428
Şeyma Mızrak
ss. 412 - 428 | Makale No: MANU-2410-09-0005.R3
Yayın tarihi: Aralık 31, 2024 | Okunma Sayısı: 6 | İndirilme Sayısı: 9
Özet
Bu araştırmanın amacı, lise öğrencilerinin internet bağımlılığı, okula yabancılaşma ve okula bağlanma düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre (cinsiyet, sanat ve spor faaliyetlerine katılma durumu, sınıf düzeyi, yakın arkadaş sayısı) farklılaşıp farklılaşmadığının incelenmesidir. Araştırmanın örneklemini 2018-2019 eğitim-öğretim yılı Gaziantep ilinde yer alan 2 farklı Anadolu Lisesinde öğrenim gören 334 (144 erkek/ 190 kadın) öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada veriler “Young İnternet Bağımlılığı Ölçeği”, “Okula Yabancılaşma Ölçeği” ve “Okula Bağlanma Ölçeği (Lise Formu)” kullanılarak elde edilmiştir. Araştırma sonucunda lise öğrencilerinin internet bağımlılığı, okula yabancılaşma ve okula bağlanma alt boyutları ile cinsiyet değişkeni arasında anlamı bir fark bulunamamıştır. Aynı şekilde bir diğer değişken olan sanat/spor faaliyetlerine katılma durumu açısından internet bağımlılığı, okula yabancılaşma ve okula bağlanma alt boyutlarında anlamlı bir farklılık bulunamamıştır. Sınıf düzeyi değişkeni açısından internet bağımlılığı, okula yabancılaşma ve okula bağlanma alt boyutlarında ise anlamlı farklılık vardır. Yakın arkadaş sayısı değişkeni ile internet bağımlılığı, okula yabancılaşma ve okula bağlanma alt boyutlarında da anlamlı farklılık olduğu sonucuna ulaşılmıştır. İnternet bağımlılığı, okula yabancılaşma ve okula bağlanma alt boyutları arasında ilişkiler incelendiğinde, değişkenler arasında düşük ve orta düzeyde ilişkilerin olduğu görülmüştür. Okula bağlanma ve öğretmene bağlanma değişkenleri öğrencilerin internet bağımlılık düzeylerini anlamlı olarak yordadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Kelimeler: İnternet bağımlılığı, Okula yabancılaşma, Okula bağlanma, Lise öğrencileri
Bu makaleye nasıl atıf yapılır? |
---|
APA 6th edition Harvard Chicago 16th edition |
Kaynakça |
---|
Altuntaş, S., & Sezer, Ö. (2017). Ortaokul öğrencilerinin okula bağlanmalarının incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 83-97.
Bellici, N., Sardoğan, M., &Yılmaz, M. (2014). Lise öğrencilerinde okula bağlanma ve şiddet eğilimi arasındaki ilişkinin cinsiyet ve sınıf değişkenlerine göre incelenmesi. Gençlik ve Kültürel Mirasımız Uluslararası Kongresi. Samsun, Türkiye.
Batıgün, A. D.,& Hasta, D. (2010). İnternet bağımlılığı: Yalnızlık ve kişilerarası ilişki tarzları açısından bir değerlendirme. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 11(3), 213-219.
Bayraktar, F.,& Gün, Z. (2006). Incidenceandcorrelates of Internet usageamongadolescents in North Cyprus. CyberPsychologyAndBehavior, 10, 191-197.
Boardman, J.D.,&Onge, J. M. (2005). Neighborhoodsandadolescentdevelopment. Children, YouthandEnvironments, 15, 138-164.
Cengizhan, C. (2005). Öğrencilerin bilgisayar ve internet kullanımında yeni bir boyut: Bağımlılık. Marmara Üniversitesi, İstanbul. VIII. Ulusal PDR Kongresi.
Eldeleklioğlu, J. & Vural-Batık, M. (2013). Predictiveeffects of academicachievement,internet useduration, lonelinessandshyness on internet addiction. HacettepeÜniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(1), 141-152.
Esen, E. (2010). Ergenlerde internet bağımlılığını yordayan psiko-sosyal değişkenlerin İncelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. İzmir.
Ergin,N.(1993).İntihargirişimiolanveolmayanliseöğrencilerinkendinikabulve depresyondüzeylerininkarşılaştırılması (Yayımlanmamışdoktoratezi).AnkaraÜniversitesi,Ankara.
Freudenthaler, H. H., Spinath, B.,&Neubauer, A. C. (2008). Predictingschoolachievement inboysandgirls. EuropeanJournal of Personality, 22(3), 231-245.
Günüç, S. (2009). İnternet bağımlılık ölçeğinin geliştirilmesi ve bazı demografik değişkenler ile internet bağımlılığı arasındaki ilişkilerin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Van.
Gedik, A. (2014). Ortaöğretim öğrencilerinde okul yaşam kalitesi bağlamında okula yabancılaşma(Yayımlanmamış yüksek lisans tezi).İnönü Üniversitesi: Malatya.
Hill, L. G.,& Werner, N. E. (2006). Affiliativemotivation, schoolattachment, andaggression inschool. Psychology in the Schools, 43 (2), 231-246.
Ilgar, M. Z.,& Parlak, K. (2014). Üniversite sınavına hazırlanan öğrencilerin okula bağlılık özbilinç ve girişimcilik özellikleri arasındaki ilişki. İZU Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 211-241.
Işık, U. (2009). Medya bağımlılığı teorisi doğrultusunda internet kullanımının etkileri ve internet bağımlılığı. İletişim Dergisi, 28, 29-56.
İnan, A. (2010). İlköğretim II. kademe ve lise öğrencilerinde internet bağımlılığı (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
Jimerson, S. R., Campos, E.,&Greif, J. L. (2003). Toward an understanding of definitions andmeasures of schoolengagementandrelatedterms. The California School Jimerson.
Katıtaş, S. (2012). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinde okula yabancılaşma ve okulu bırakma eğilimi: Şanlıurfa İli Örneği (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Harran Üniversitesi, Şanlıurfa.
Kızmaz, Z. (2006). Okullardaki şiddet davranışının kaynakları üzerine kuramsal bir yaklaşım. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 30(1), 47-70.
Kim,S.,&Kim,R.(2002).Astudyofinternetaddiction:status,causes,andremedies. JournalofKoreanHomeEconomicsAssociationEnglishEdition,3(1),1-19.
Kurtaran, T. G. (2008). İnternet bağımlılığını yordayan değişkenlerin incelenmesi (Yayımlanmış yüksek lisans tezi). Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Mersin.
Kutlu, M., Savcı, M., Demir, Y.,& Aysan, F. (2016). Young internet bağımlılığı testi kısa formunun Türkçe uyarlaması: üniversite öğrencileri ve ergenlerde geçerlilik ve güvenirlilik çalışması. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 17(1), 6976.
Lane, E. J. (1999). Correlates of socialalienationamonghighschoolstudents. College StudentJournal, 33(1). 7-9.
Maddox, S. L.,&Prinz, R.J. (2003). School bonding in childrenandadolescents: conceptualization, assessment, andassociatedvariables. Clinical Child andFamilyPsychologyReview, 6, 31-49.
Marks, H. M. (2000). Studentengagement in instructionalactivity: Patterns in theelementary, middle, andhighschoolyears. AmericanEducationalResearchJournal, 37(1), 153-184.
Mengi, S. (2011). Ortaöğretim 10. ve 11. sınıf öğrencilerinin sosyal destek ve özyeterlik düzeylerinin okula bağlılıklarıyla ilişkisi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
McNeely, C. A., Nonnemaker, J. M.,& Blum, R. W. (2002). Promotingschool connectedness: Evidencefromthenationallongitudinalstudy of adolescenthealth. Journal Of School Health, 72(4), 138-146.
Morahan-Martin, J. & Schumacher, P. (2000). Incidenceandcorrelates of pathological Internet useamongcollegestudents. Computers in Human Behavior, 16, 13-29.
Mouton, S. G., Hawkins, J., McPherson, R. H.,&Copley, J. (1996). School attachment: Perspectives of low-attachedhighschoolstudents. Journal ofEducationalPsychology, 16(3), 297-304.
Özcan, K. N. & Buzlu, S. (2005). Problemli internet kullanımını belirlemede yardımcı bir araç: İnternet bilişsel durum ölçeğinin üniversite öğrencilerinde geçerlik ve güvenirliği. Bağımlılık Dergisi, 6(1), 19- 26.
Pala, M.F. (2016). Ortaöğretim öğrencilerinin okula yabancılaşma sorunu: İstanbul ili Silivri ilçesi örneği (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi).İstanbul Aydın Üniversitesi: İstanbul.
Pawlak, C. (2002). Correlates of internet useandaddiction in adolescents. Dissertation AbstractsİnternationalSection A: Humanities&SocialSciences, 63(5-A), 1727.
Penner, C.,&Wallin, D. (2012). School attachmenttheoryandrestitutionprocesses: Promotingpositivebehaviors in middleyearsschools. CanadianJournal of Educational Administration andPolicy, 137. 1-36.
Sanberk, İ. (2003). Öğrenci yabancılaşma ölçeği: Bir geçerlik ve güvenirlik çalışması (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Çukurova Üniversitesi, Adana.
Savi, F. (2011). Çocuk ve ergenler için okula bağlanma ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. İlköğretim Online, 10 (1), 80-90.
Sinclair, F. M., Christenson, S. L., Evelo, D. L. &Hurley, C. (1998). Dropout PreventionforYouthwithDisabilities: Efficacy of a Sustained School EngagementProcedure. Journal of EducationalPsychology, 65(1), 7-21.
Taçyıldız, Ö. (2010). Lise öğrencilerinin internet bağımlılığı düzeylerinin bazı değişkenlere göreyordanması (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Tarquin, K. & Cook-Cottone, C. (2008). Relationshipsamongaspects of studentalienation and self concept. School PsychologyQuarterly, 23(1), 16–25.
Trent, F. (2001). Aliens in theclassroom?,Biennialmeeting of thesocietyforresearch in childdevolopment.Washington, 10-15.
Tuna, C. (2015). Ortaokul öğrencilerinin ebeveynleriyle olan bağlanma ilişkisinin internet bağımlılığına etkisi (Yayımlanmış yüksek lisans tezi). Nişantaşı Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
Upadyaya, K., &Salmela-Aro, K. (2013). Development of schoolengagement in association withacademicsuccessandwell-being in varyingsocialcontexts. EuropeanPsychologist, 18(2), 136-147.
Uzun, Ö. (2006). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin okula yabancılaşma düzeylerine etki eden sosyo-demografik değişkenlerin belirlenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Çukurova Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Adana.
Ünsal, E., (2016). Ortaokul öğrencilerinin internet bağımlılığının bazı değişkenlere göre İncelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Nişantaşı Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Yılmaz, E., Şahin, Y.L., Haseki, H.İ. & Erol, O. (2014). Lise öğrencilerinin internet bağımlılık düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi: Balıkesir İl Örneği. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 4(1).
Yiğit, S. (2010). İlköğretim 5., 6., 7. ve 8. sınıf öğrencilerinin çeşitli değişkenler açısından İncelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, Zonguldak.
Young, K. S. (1998). Internet addiction: Theemergence of a newclinicaldisorder. Cyberpsychology&Behavior, 1(3), 237-244.
Young, K. S. (2004). Internet addiction: A newclinicalphenomenonanditsconsequences. AmericanBehavioralScientist, 48(4), 402-415.
Wang, M. T., Willett, J. B.,&Eccles, J. S. (2011). Theassessment of schoolengagement: Examiningdimensionalityandmeasurementinvariancebygenderandrace/ethnicity. Journal of School Psychology, 49(4), 465-480.
Williamson, I.,&Cullingford, C. (1998). Adolescentalienation: Itscorrelatesand conseqences. EducationalStudiesJournal, 24(3). 211-333. |