|  ISSN: 2687-5314

Orjinal Araştırma Makalesi | Anadolu Türk Eğitim Dergisi 2024, Cil. 6(3) 412-428

İnternet Bağımlılığı İle İlişkili Değişkenler: Okula Bağlanma ve Okula Yabancılaşma

Şeyma Mızrak

ss. 412 - 428   |  Makale No: MANU-2410-09-0005.R3

Yayın tarihi: Aralık 31, 2024  |   Okunma Sayısı: 6  |  İndirilme Sayısı: 9


Özet

Bu araştırmanın amacı, lise öğrencilerinin internet bağımlılığı, okula yabancılaşma ve okula bağlanma düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre (cinsiyet, sanat ve spor faaliyetlerine katılma durumu, sınıf düzeyi, yakın arkadaş sayısı) farklılaşıp farklılaşmadığının incelenmesidir. Araştırmanın örneklemini 2018-2019 eğitim-öğretim yılı Gaziantep ilinde yer alan 2 farklı Anadolu Lisesinde öğrenim gören 334 (144 erkek/ 190 kadın) öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada veriler “Young İnternet Bağımlılığı Ölçeği”, “Okula Yabancılaşma Ölçeği” ve “Okula Bağlanma Ölçeği (Lise Formu)” kullanılarak elde edilmiştir. Araştırma sonucunda lise öğrencilerinin internet bağımlılığı, okula yabancılaşma ve okula bağlanma alt boyutları ile cinsiyet değişkeni arasında anlamı bir fark bulunamamıştır. Aynı şekilde bir diğer değişken olan sanat/spor faaliyetlerine katılma durumu açısından internet bağımlılığı, okula yabancılaşma ve okula bağlanma alt boyutlarında anlamlı bir farklılık bulunamamıştır. Sınıf düzeyi değişkeni açısından internet bağımlılığı, okula yabancılaşma ve okula bağlanma alt boyutlarında ise anlamlı farklılık vardır. Yakın arkadaş sayısı değişkeni ile internet bağımlılığı, okula yabancılaşma ve okula bağlanma alt boyutlarında da anlamlı farklılık olduğu sonucuna ulaşılmıştır. İnternet bağımlılığı, okula yabancılaşma ve okula bağlanma alt boyutları arasında ilişkiler incelendiğinde, değişkenler arasında düşük ve orta düzeyde ilişkilerin olduğu görülmüştür. Okula bağlanma ve öğretmene bağlanma değişkenleri öğrencilerin internet bağımlılık düzeylerini anlamlı olarak yordadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler: İnternet bağımlılığı, Okula yabancılaşma, Okula bağlanma, Lise öğrencileri


Bu makaleye nasıl atıf yapılır?

APA 6th edition
Mizrak, S. (2024). İnternet Bağımlılığı İle İlişkili Değişkenler: Okula Bağlanma ve Okula Yabancılaşma . Anadolu Türk Eğitim Dergisi, 6(3), 412-428.

Harvard
Mizrak, S. (2024). İnternet Bağımlılığı İle İlişkili Değişkenler: Okula Bağlanma ve Okula Yabancılaşma . Anadolu Türk Eğitim Dergisi, 6(3), pp. 412-428.

Chicago 16th edition
Mizrak, Seyma (2024). "İnternet Bağımlılığı İle İlişkili Değişkenler: Okula Bağlanma ve Okula Yabancılaşma ". Anadolu Türk Eğitim Dergisi 6 (3):412-428.

Kaynakça

    Altuntaş, S., & Sezer, Ö. (2017). Ortaokul öğrencilerinin okula bağlanmalarının incelenmesi.

    İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 83-97.

     

    Bellici, N., Sardoğan, M., &Yılmaz, M. (2014). Lise öğrencilerinde okula bağlanma ve şiddet

    eğilimi arasındaki ilişkinin cinsiyet ve sınıf değişkenlerine göre incelenmesi. Gençlik ve Kültürel Mirasımız Uluslararası Kongresi. Samsun, Türkiye.

     

    Batıgün, A. D.,& Hasta, D. (2010). İnternet bağımlılığı: Yalnızlık ve kişilerarası ilişki tarzları

    açısından bir değerlendirme. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 11(3), 213-219.

     

    Bayraktar, F.,& Gün, Z. (2006). Incidenceandcorrelates of Internet usageamongadolescents

    in North Cyprus. CyberPsychologyAndBehavior, 10, 191-197.

     

    Boardman, J.D.,&Onge, J. M. (2005). Neighborhoodsandadolescentdevelopment. Children,

    YouthandEnvironments, 15, 138-164.

     

    Cengizhan, C. (2005). Öğrencilerin bilgisayar ve internet kullanımında yeni bir boyut:

    Bağımlılık. Marmara Üniversitesi, İstanbul. VIII. Ulusal PDR Kongresi.

     

    Eldeleklioğlu, J. & Vural-Batık, M. (2013). Predictiveeffects of academicachievement,internet

    useduration, lonelinessandshyness on internet addiction. HacettepeÜniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(1), 141-152.

     

    Esen, E. (2010). Ergenlerde internet bağımlılığını yordayan psiko-sosyal değişkenlerin

    İncelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. İzmir.

     

    Ergin,N.(1993).İntihargirişimiolanveolmayanliseöğrencilerinkendinikabulve

    depresyondüzeylerininkarşılaştırılması (Yayımlanmamışdoktoratezi).AnkaraÜniversitesi,Ankara.

     

    Freudenthaler, H. H., Spinath, B.,&Neubauer, A. C. (2008). Predictingschoolachievement

    inboysandgirls. EuropeanJournal of Personality, 22(3), 231-245.

     

    Günüç, S. (2009). İnternet bağımlılık ölçeğinin geliştirilmesi ve bazı demografik değişkenler

    ile internet bağımlılığı arasındaki ilişkilerin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Van.

     

    Gedik, A. (2014). Ortaöğretim öğrencilerinde okul yaşam kalitesi bağlamında okula

    yabancılaşma(Yayımlanmamış yüksek lisans tezi).İnönü Üniversitesi: Malatya.

     

    Hill, L. G.,& Werner, N. E. (2006). Affiliativemotivation, schoolattachment, andaggression

    inschool. Psychology in the Schools, 43 (2), 231-246.

     

    Ilgar, M. Z.,& Parlak, K. (2014). Üniversite sınavına hazırlanan öğrencilerin okula bağlılık

    özbilinç ve girişimcilik özellikleri arasındaki ilişki. İZU Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 211-241.

     

    Işık, U. (2009). Medya bağımlılığı teorisi doğrultusunda internet kullanımının etkileri ve

    internet bağımlılığı. İletişim Dergisi, 28, 29-56.

     

    İnan, A. (2010). İlköğretim II. kademe ve lise öğrencilerinde internet bağımlılığı

    (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.

     

    Jimerson, S. R., Campos, E.,&Greif, J. L. (2003). Toward an understanding of definitions

    andmeasures of schoolengagementandrelatedterms. The California School Jimerson.

     

    Katıtaş, S. (2012). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinde okula yabancılaşma ve okulu

    bırakma eğilimi: Şanlıurfa İli Örneği (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Harran Üniversitesi, Şanlıurfa.

     

    Kızmaz, Z. (2006). Okullardaki şiddet davranışının kaynakları üzerine kuramsal bir yaklaşım.

    Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 30(1), 47-70.

     

    Kim,S.,&Kim,R.(2002).Astudyofinternetaddiction:status,causes,andremedies.

    JournalofKoreanHomeEconomicsAssociationEnglishEdition,3(1),1-19.

     

    Kurtaran, T. G. (2008). İnternet bağımlılığını yordayan değişkenlerin incelenmesi 

    (Yayımlanmış yüksek lisans tezi). Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Mersin.

     

    Kutlu, M., Savcı, M., Demir, Y.,& Aysan, F. (2016). Young internet bağımlılığı testi kısa

    formunun Türkçe uyarlaması: üniversite öğrencileri ve ergenlerde geçerlilik ve güvenirlilik çalışması. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 17(1), 6976.

     

    Lane, E. J. (1999). Correlates of socialalienationamonghighschoolstudents. College

    StudentJournal, 33(1). 7-9.

     

    Maddox, S. L.,&Prinz, R.J. (2003). School bonding in childrenandadolescents:

    conceptualization, assessment, andassociatedvariables. Clinical Child andFamilyPsychologyReview, 6, 31-49.

     

    Marks, H. M. (2000). Studentengagement in instructionalactivity: Patterns in theelementary,

    middle, andhighschoolyears. AmericanEducationalResearchJournal, 37(1), 153-184.

     

    Mengi, S. (2011). Ortaöğretim 10. ve 11. sınıf öğrencilerinin sosyal destek ve özyeterlik

    düzeylerinin okula bağlılıklarıyla ilişkisi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi, Sakarya.

     

    McNeely, C. A., Nonnemaker, J. M.,& Blum, R. W. (2002). Promotingschool

    connectedness: Evidencefromthenationallongitudinalstudy of adolescenthealth. Journal Of School Health, 72(4), 138-146.

     

    Morahan-Martin, J. & Schumacher, P. (2000). Incidenceandcorrelates of pathological

    Internet useamongcollegestudents. Computers in Human Behavior, 16, 13-29.

     

    Mouton, S. G., Hawkins, J., McPherson, R. H.,&Copley, J. (1996). School attachment:

    Perspectives of low-attachedhighschoolstudents. Journal ofEducationalPsychology, 16(3), 297-304.

     

    Özcan, K. N. & Buzlu, S. (2005). Problemli internet kullanımını belirlemede yardımcı bir

    araç: İnternet bilişsel durum ölçeğinin üniversite öğrencilerinde geçerlik ve güvenirliği. Bağımlılık Dergisi, 6(1), 19- 26.

     

    Pala, M.F. (2016). Ortaöğretim öğrencilerinin okula yabancılaşma sorunu: İstanbul ili Silivri

    ilçesi örneği (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi).İstanbul Aydın Üniversitesi: İstanbul.

     

    Pawlak, C. (2002). Correlates of internet useandaddiction in adolescents.  Dissertation

    AbstractsİnternationalSection A: Humanities&SocialSciences, 63(5-A), 1727.

     

     

     

    Penner, C.,&Wallin, D. (2012). School attachmenttheoryandrestitutionprocesses:

    Promotingpositivebehaviors in middleyearsschools. CanadianJournal of Educational Administration andPolicy, 137. 1-36.

     

    Sanberk, İ. (2003). Öğrenci yabancılaşma ölçeği: Bir geçerlik ve güvenirlik çalışması

    (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Çukurova Üniversitesi, Adana.

     

    Savi, F. (2011). Çocuk ve ergenler için okula bağlanma ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik

    çalışması. İlköğretim Online, 10 (1), 80-90.

     

    Sinclair, F. M., Christenson, S. L., Evelo, D. L. &Hurley, C. (1998). Dropout

    PreventionforYouthwithDisabilities: Efficacy of a Sustained School EngagementProcedure. Journal of EducationalPsychology, 65(1), 7-21.

     

    Taçyıldız, Ö. (2010). Lise öğrencilerinin internet bağımlılığı düzeylerinin bazı değişkenlere

    göreyordanması (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.

     

    Tarquin, K. & Cook-Cottone, C. (2008). Relationshipsamongaspects of studentalienation

    and self concept. School PsychologyQuarterly, 23(1), 16–25.

     

    Trent, F. (2001). Aliens in theclassroom?,Biennialmeeting of thesocietyforresearch in

    childdevolopment.Washington, 10-15.

     

    Tuna, C. (2015). Ortaokul öğrencilerinin ebeveynleriyle olan bağlanma ilişkisinin internet

    bağımlılığına etkisi (Yayımlanmış yüksek lisans tezi). Nişantaşı Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.

     

    Upadyaya, K., &Salmela-Aro, K. (2013). Development of schoolengagement in association

    withacademicsuccessandwell-being in varyingsocialcontexts. EuropeanPsychologist, 18(2), 136-147.

     

    Uzun, Ö. (2006). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin okula yabancılaşma düzeylerine etki eden

    sosyo-demografik değişkenlerin belirlenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Çukurova Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Adana.

     

    Ünsal, E., (2016). Ortaokul öğrencilerinin internet bağımlılığının bazı değişkenlere göre

    İncelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Nişantaşı Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.

     

    Yılmaz, E., Şahin, Y.L., Haseki, H.İ. & Erol, O. (2014). Lise öğrencilerinin internet

    bağımlılık düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi: Balıkesir İl Örneği. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 4(1).

     

    Yiğit, S. (2010). İlköğretim 5., 6., 7. ve 8. sınıf öğrencilerinin çeşitli değişkenler açısından

    İncelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, Zonguldak.

     

    Young, K. S. (1998). Internet addiction: Theemergence of a newclinicaldisorder.

    Cyberpsychology&Behavior, 1(3), 237-244.

     

    Young, K. S. (2004). Internet addiction: A newclinicalphenomenonanditsconsequences.

    AmericanBehavioralScientist, 48(4), 402-415.

     

    Wang, M. T., Willett, J. B.,&Eccles, J. S. (2011). Theassessment of schoolengagement:

    Examiningdimensionalityandmeasurementinvariancebygenderandrace/ethnicity. Journal of School Psychology, 49(4), 465-480.

     

    Williamson, I.,&Cullingford, C. (1998). Adolescentalienation: Itscorrelatesand

    conseqences. EducationalStudiesJournal, 24(3). 211-333.